Ο ανήλικος τελεί υπό επιτροπεία όταν
κανένας γονέας δεν έχει ή δεν μπορεί να ασκήσει τη γονική μέριμνα, όταν το
δικαστήριο διορίσει επίτροπο κατά τα άρθρα 1532 και 1535 ή αναθέσει την άσκηση
της γονικής μέριμνας σε τρίτον κατά τα άρθρα 1513 και 1514, καθώς και όταν
συντρέχουν οι περιπτώσεις των άρθρων 1660 και 1661.
Αρμοδιότητα του δικαστηρίου
Το δικαστήριο διατάσσει, ύστερα από
αίτηση ή και αυτεπαγγέλτως, την επιτροπεία, διορίζει τον επίτροπο και ορίζει τα
σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία της, σύμφωνα με το νόμο.
Οι δημόσιοι ή οι δημοτικοί
υπάλληλοι, οι εισαγγελείς και τα όργανα των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών
οφείλουν να γνωστοποιούν στο δικαστήριο κάθε περίπτωση που συνεπάγεται το
διορισμό επιτρόπου αμέσως μόλις την πληροφορούνται κατά την άσκηση των
καθηκόντων τους. Την ίδια υποχρέωση έχουν και οι συγγενείς εξ αίματος
Διορισμός επιτρόπου
Ο επίτροπος διορίζεται πάντοτε από το
δικαστήριο (δοτή επιτροπεία). Επίτροπος διορίζεται κατά προτίμηση ένα από τα
ακόλουθα πρόσωπα, με τη σειρά που αναφέρονται: 1. ο ενήλικος σύζυγος του
ανηλίκου 2. το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ορίστηκε με διαθήκη ή με δήλωση στον
ειρηνοδίκη ή σε συμβολαιογράφο από όποιον ασκούσε τη γονική μέριμνα κατά το
χρόνο της δήλωσης και κατά το θάνατο του 3. το κατά την κρίση του δικαστηρίου
καταλληλότερο πρόσωπο με προτίμηση προς τους πλησιέστερους συγγενείς του
ανηλίκου. Δεν διορίζεται επίτροπος αυτός που πρέπει να προτιμηθεί κατά το
προηγούμενο εδάφιο, αν συντρέχει ένας από τους λόγους του άρθρου 1595, αν ο
ίδιος αποποιείται την επιτροπεία ή αν αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του
ανηλίκου.
Έως το διορισμό του επιτρόπου έχουν
εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 1601 και 1602 (επείγουσες περιπτώσεις όπου
συντρέχουν λόγοι διορισμού προσωρινού επιτρόπου).
Στοιχεία που συνεκτιμά το
δικαστήριο
Το δικαστήριο κατά το διορισμό του
επιτρόπου, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, συνεκτιμά υποχρεωτικά και την
έρευνα της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας και αποφασίζει, αφού ακούσει, αν αυτό
είναι δυνατόν, τους πλησιέστερους συγγενείς του ανήλικου, καθώς και κάθε άλλο
πρόσωπο, το οποίο μπορεί κατά την κρίση του να το διαφωτίσει.
Λόγοι αποκλεισμού
Δεν διορίζεται επίτροπος: 1. αυτός που
δεν έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα 2. ο ενήλικος, για τον οποίο έχει
διοριστεί προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης, σύμφωνα με το άρθρο 1672 3.
Όποιος αποκλείστηκε από την επιτροπεία με διάταξη τελευταίας βούλησης εκείνου
που δικαιούται vα υποδείξει το πρόσωπο του επιτρόπου.
Συνέπειες
διορισμού προσώπου που αποκλείεται
Ο διορισμός προσώπου που εμπίπτει στην
πρώτη περίπτωση του προηγουμένου άρθρου δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Σε
περίπτωση διορισμού προσώπου που εμπίπτει σε μια από τις δύο άλλες περιπτώσεις
του ίδιου άρθρου. το δικαστήριο οφείλει να ανακαλεί το διορισμό και
αυτεπαγγέλτως. Ωσότου γίνει η ανάκληση, ο διορισμός παράγει όλα τα έννομα
αποτελέσματά του.
Γνωστοποίηση του διορισμού
Η απόφαση γιο το διορισμό του
επιτρόπου καταχωρίζεται σε ειδικό δημόσιο βιβλίο, που τηρείται στη γραμματεία
του δικαστηρίου, και επιδίδεται στον επίτροπο και στην αρμόδιο κοινωνική
υπηρεσία με την επιμέλεια του δικαστηρίου.
Δικαίωμα αποποίησης ή
παραίτησης
Ο διοριζόμενος έχει το δικαίωμα να
αποποιηθεί το διορισμό, εκτός αν έχει διοριστεί σύμφωνα με το άρθρο 1600. Έχει
επίσης το δικαίωμα να παραιτείται, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, εφόσον
συντρέχει σπουδαίος λόγος.
Αδυναμία διορισμού
Αν δεν βρίσκεται κατάλληλο φυσικό
πρόσωπο για να διοριστεί επίτροπος, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 1592, η
επιτροπεία του ανηλίκου ανατίθεται σε ίδρυμα η σωματείο που έχουν συσταθεί
ειδικά για το σκοπό αυτόν και διαθέτουν το κατάλληλο προσωπικό και
υποδομή, αλλιώς στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία.
Διαβίωση του ανηλίκου σε
τρίτους
Ο επίτροπος μπορεί, με την άδεια του
δικαστηρίου, ύστερα από γνωμοδότηση του εποπτικού συμβουλίου, να εμπιστεύεται
τη διαβίωση και την πραγματική φροντίδα του ανηλίκου σε κατάλληλη οικογένεια
(ανάδοχη οικογένεια) και, αν δεν βρίσκεται τέτοια οικογένεια, σε κατάλληλο
ίδρυμα. Αν το εποπτικό συμβούλιο αρνείται να γνωμοδοτήσει ή γνωμοδοτεί αρνητικά,
το δικαστήριο μπορεί να αποφασίζει σχετικά και με μόνη την αίτηση του
επιτρόπου.
Το δικαστήριο μπορεί, και χωρίς αίτηση
του επιτρόπου, να εμπιστευθεί τη διαβίωση και την πραγματική φροντίδα του
ανηλίκου σε οικογένεια ή σε ίδρυμα, είτε αυτεπαγγέλτως είτε με αίτηση του
αρμόδιου εισαγγελέα ή οποιουδήποτε άλλου έχει έννομο συμφέρον, μετά γνώμη του
εποπτικού συμβουλίου, αν η σωματική αγωγή ή η πνευματική ανάπτυξη του ανηλίκου
δεν προάγονται με τις φροντίδες του επιτρόπου.
Διοίκηση της περιουσίας.
Σύνταξη απογραφής
Ο επίτροπος οφείλει να συντάσσει
παρουσία εκπροσώπου του εποπτικού συμβουλίου απογραφή της περιουσίας που
υπάρχει ή που περιέρχεται στον ανήλικο μετά το διορισμό και που υπάγεται στη
διοίκηση του επιτρόπου. Στη σύνταξη της απογραφής καλείται να παραστεί, αν
είναι τούτο δυνατόν, και ο ανήλικος που συμπλήρωσε το 14ο έτος της ηλικίας του.
Αντίγραφο της απογραφής επιδίδεται στο εποπτικό συμβούλιο και στην κοινωνική
υπηρεσία.
Ο επίτροπος μπορεί και, ύστερα από
παραγγελία του εποπτικού συμβουλίου, οφείλει να ζητήσει τη σύνταξη δικαστικής
απογραφής.